Czytaj dziecku 20 minut dziennie. Codziennie!

Kampania społeczna „Cała Polska czyta dzieciom” wspiera prawidłowy rozwój psychiczny, umysłowy oraz moralny dzieci i młodzieży. Cel ten można osiągnąć oraz wzmocnić poprzez praktykę codziennego czytania dzieciom. Regularne czytanie dzieciom jest najbardziej skutecznym sposobem wychowania ich na wykształconych, mądrych, dobrych i szczęśliwych dorosłych.

STYCZEŃ 2021

• 1 stycznia obchodzimy ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU, ustanowiony przez papieża Pawła VI. Sięgnijmy po książki na temat wojny i jej tragicznych skutków, np. dotyczące współczesnych wojen i wywołanych nimi wielkich migracji, np. Hebanowe serce Renaty Piątkowskiej czy Chłopiec z Lampedusy Rafała Witka. Omówmy z uczniami rozdział Pokojowość z książki Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej Z dzieckiem w świat wartości, przeczytajmy z młodszymi nastolatkami opowiadanie Nędzny tchórz Pawła Beręsewicza ze zbioru Gorzka czekolada… Zastanówmy się wspólnie, jakie są przyczyny wojen i jak wyglądałby świat bez nich. Uwzględnijmy konteksty gospodarczy, kulturalny, społeczny, a przede wszystkim humanitarny.

• 3 stycznia obchodzi urodziny Joanna Papuzińska, profesor literatury, autorka wielu znakomitych książek i wierszy dla dzieci, m.in. Rokiś, Nasza mama czarodziejka, Asiunia, Mój tato szczęściarz, Darowane kreski. Cała Fundacja składa Pani Profesor najserdeczniejsze życzenia zdrowia i dalszej weny twórczej. Proponujemy szkołom – np. w ramach nauki pisania listów – przygotowanie i wysłanie życzeń urodzinowych do sławnej pisarki.

• 3 stycznia urodził się John R.R. Tolkien, pisarz i poeta angielski, profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej, których świetna znajomość posłużyła mu do tworzenia mitycznych języków i światów opisanych w jego kultowych powieściach fantasy Hobbit, czyli Tam i z powrotem oraz trylogii Władca Pierścieni. Jego książki doczekały się milionowych nakładów oraz wspaniałych ekranizacji.

• 4 stycznia urodził się Louise Braille, francuski twórca alfabetu dla niewidomych, nauczyciel w paryskim zakładzie dla ociemniałych. Pokażmy dzieciom alfabet punktowy, zachęćmy je do przeczytania poszczególnych wyrazów z zamkniętymi oczami – przekonają się, jak trudno jest czytać osobom niewidomym. Zaprośmy osobę niewidomą z Polskiego Związku Niewidomych (jego koła znajdują się w każdym większym mieście), żeby poczytała dzieciom bajki lub opowiadania „wydrukowane” pismem Braille’a.

• 7 stycznia – Dzień Dziwaka. Kogo nazywamy „dziwakiem”? Jaki jest wydźwięk tego słowa? Określamy tak często osobę różniącą się od nas. Czy inność jest zła, czy należy się jej obawiać lub ją piętnować? Przypomnijmy, jak wielu uczonych, odkrywców, pisarzy nazywano „dziwakami” ze względu na ich pasje, całkowite oddanie się nauce czy zainteresowaniom, a przez to niedostrzeganie rzeczywistości. Słowami „inni”, „dziwni” bywają też określani ludzie niezwykle wrażliwi, wyglądający nietypowo, wywodzący się z innej kultury, mówiący obcym językiem, ubierający się inaczej lub kultywujący odmienne obyczaje, a także osoby z pewnymi deficytami intelektualnymi czy fizycznymi.

Przeczytajmy dzieciom książki Niebieska niedźwiedzica Joanny M. Chmielewskiej lub Żabka i obcy Maxa Velthuijsa, a młodszym nastolatkom opowiadanie Złomek Katarzyny Ryrych z tomu Gorzka czekolada… oraz książki Kraksa Jerry’ego Spinelli, Cudowny chłopak R.J. Palacio – i porozmawiajmy o odmienności oraz akceptacji dla niej, o ile nie szkodzi ona otoczeniu, a jedynie dziwi, ponieważ jesteśmy przyzwyczajeni do określonego, zakorzenionego w naszym środowisku, wzorca „normalności”.

• 8 stycznia urodził się Kornel Makuszyński – prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, autor znakomitych książek dla dzieci. Przypomnijmy jego Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki, Koziołka Matołka, Pannę z mokrą głową, Awanturę o Basię czy Szatana z siódmej klasy.

• 9 stycznia składamy życzenia urodzinowe Małgorzacie Musierowicz – znakomitej i niezwykle popularnej pisarce, autorce książek dla dzieci i młodzieży, ilustratorce, twórczyni cyklu powieściowego dla młodzieży Jeżycjada, na którym wychowały się co najmniej dwa pokolenia czytelników.

• 11 stycznia to Dzień Wegetarian. Wyjaśnijmy dzieciom na czym polega wegetarianizm. Porozmawiajmy o różnych sposobach odżywiania się. Zastanówmy się nad wartościami odżywczymi roślin, porozmawiajmy o zagrożeniach dla środowiska, płynących z masowej hodowli zwierząt, oraz o cierpieniach zwierząt hodowanych m.in. na mięso i mleko. Spróbujmy dań wegetariańskich. Porozmawiajmy o najnowszych odkryciach nauki na temat diety zdrowej dla człowieka.

• 12 stycznia przypada rocznica urodzin Jacka Londona – pisarza amerykańskiego, autora takich powieści jak: Zew krwi, Biały kieł, Martin Eden, Wilk morski i innych. Warto zapoznać nastolatków z tymi nieco zapomnianymi dzisiaj, a wciąż aktualnymi powieściami, łączącymi wielkie emocje i przygodę z wiedzą na temat życia zwierząt oraz postaw ludzi w skrajnie trudnych warunkach egzystencji.

• 14 stycznia przypada rocznica urodzin Hugh Jonesa Loftinga – pisarza amerykańskiego, autora serii książek dla dzieci o doktorze Dolittle, wielkim znawcy i przyjacielu zwierząt. Sięgnijmy po te sympatyczne książeczki.

• 15 stycznia – Dzień Wikipedii. Porozmawiajmy o tym, czym jest Wikipedia, jaka była idea jej utworzenia, kto ją redaguje i kto weryfikuje. Czy jest wiarygodna? Czy wystarczy opierać swoją wiedzę na danych pochodzących z jej zasobów?

• 18 stycznia urodził się Alan Aleksander Milne – pisarz, poeta i dramaturg angielski, autor książek dla dzieci Kubuś Puchatek, Chatka Puchatka, Wiersze dla Krzysia. Przeczytajmy je dzieciom i powiedzmy im, że zostały napisane dla synka autora, Krzysia. Przy okazji warto zwrócić uwagę na niezwykłe tłumaczenia tych książeczek przez Irenę Tuwim, opowiedzmy na czym polega trudna praca tłumacza, jak trudno jest oddać nie tylko treść książki, ale i jej ducha. Na lekcjach języka angielskiego spróbujmy przetłumaczyć ze słownikiem kilka zdań z Kubusia…, a potem przeczytajmy przekład Ireny Tuwim i porównajmy oba teksty. Będzie to znakomita zabawa!

• 21 stycznia obchodzimy Dzień Babci, a 22 stycznia – Dzień Dziadka. Zaprośmy dziadków do przedszkola, szkoły, biblioteki, żeby poczytali fragmenty ulubionych książek ze swojego dzieciństwa, przygotujmy występy dzieci i drobne upominki dla seniorów. Z tej okazji przeczytajmy też dzieciom książki, w których występują babcie i dziadkowie: Jasne dni, ciemne dni Katarzyny Ryrych, Noskawery Pawła Beręsewicza, Babcia na jabłoni Miry Lobbe, Wypożyczalnia babć Marii Czernik, Nasza babcia Ilse Kleberger, Dziadek na huśtawce Renaty Piątkowskiej, Mój dziadek był drzewem czereśniowym Angeli Nanetti oraz Cukierek dla dziadka Tadka Ivony Březinovej. Porozmawiajmy o starości, o tym, że babcia i dziadek mogą potrzebować pomocy, mogą zachowywać się inaczej, niż przywykliśmy, z czego to wynika i jak należy się zachowywać.

• 22 stycznia urodził się Krzysztof Kamil Baczyński – poeta, prozaik, harcerz, żołnierz batalionu „Zośka” i „Parasol”, jeden z przedstawicieli pokolenia Kolumbów, autor m.in. znanych wierszy Elegia o ... [chłopcu polskim], Pokolenie. Zginął w Powstaniu Warszawskim. Warto przypominać wiersze poety nie tylko z okazji rocznicy jego urodzin, ale także w rocznicę wybuchu wojny, powstania, przy okazji lekcji na temat pokoju na świecie.

• 22 stycznia to Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Przypomnijmy książki o tej tematyce: Bezsenność Jutki Doroty Combrzyńskiej-Nogali, Arkę czasu Marcina Szczygielskiego (I nagroda w III Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren organizowanym przez Fundację), Jest taka historia. Opowieść o Januszu Korczaku Beaty Ostrowickiej, Pamiętnik Blumki Iwony Chmielewskiej, Szlemiela Ryszarda Marka Grońskiego, Pamiętnik Anny Frank, Mirabelkę Cezarego Harasimowicza czy Rutkę Joanny Fabickiej.

• 23 stycznia – Dzień bez opakowań foliowych – w ramach działań proekologicznych porozmawiajmy o zanieczyszczeniu środowiska, o nadużywaniu opakowań jednorazowych, o zaśmiecaniu mórz i oceanów. Obejrzyjmy film o zwierzętach morskich, które połykają opakowania, i o tym, jak bolesna jest ich śmierć, porozmawiajmy o tym, jak długo rozkładają się śmieci, jak przyczyniamy się do niszczenia naszej planety. Zastanówmy się, czym można zastąpić torebki foliowe i wprowadźmy zwyczaj ekologicznego pakowania drugich śniadań do szkoły. Przy okazji pokażmy też dzieciom i młodzieży fragmenty filmów dokumentalnych na temat ton śmieci i niebezpiecznych odpadów wywożonych przez bogate kraje do krajów ubogich, gdzie na wielkich, siejących choroby wysypiskach, bawią się potem dzieci, a ludzie ubodzy poszukują rzeczy nadających się jeszcze do użytku.

• 25 stycznia to rocznica urodzin George’a Orwella, angielskiego pisarza i publicysty, nazywanego kronikarzem kultury angielskiej XX wieku, wrażliwego na niesprawiedliwości społeczne, sprzeciwiającego się totalitaryzmowi, autora m.in. znakomitych i wizjonerskich książek – do przeczytania z nastolatkami – Folwark zwierzęcy oraz Rok 1984.

• 29 stycznia urodziła się polska noblistka Olga Tokarczuk. Przeczytajmy ze starszymi dziećmi fragmenty jej książek – np. Prawiek i inne czasy, Dom dzienny, dom nocny, Księgi Jakubowe, Opowiadania bizarne.

• 31 stycznia – Międzynarodowy Dzień Przytulania (obchodzony także 24 czerwca). Nie zachęcamy do przytulania się w szkole, szczególnie w czasie epidemii, ale porozmawiajmy z dziećmi o ważnej roli dotyku dla rozwoju dziecka. Jako przykład można podać „kangurowanie” wcześniaków w inkubatorach, eksperyment Harry’ego Harlowa w ZOO (informacje i filmik znajdziemy w internecie). Młodsze dzieci zachwycą się pewnie książką Przemysława Wechterowicza Proszę mnie przytulić.