Odblaski a bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów po zmroku na drodze

I. Co mówią przepisy ruchu drogowego

Droga - wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;

Chodnik - część drogi przeznaczoną do ruchu pieszych;

Uczestnik ruchu - pieszy, kierujący , a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze;

Pieszy - osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej;

1. Pieszy jest obowiązany korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku - z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, pieszy może korzystać z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi.

2. Pieszy idący po poboczu lub jezdni jest obowiązany iść lewą stroną drogi.

3. Piesi idący jezdnią są obowiązani iść jeden za drugim. Na drodze o małym ruchu, w warunkach dobrej widoczności, dwóch pieszych może iść obok siebie.

4. Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerów jest dozwolone tylko w razie braku chodnika lub pobocza albo niemożności korzystania z nich. Pieszy, z wyjątkiem osoby niepełnosprawnej, korzystając z tej drogi, jest obowiązany ustąpić miejsca rowerowi.

4a. Pieszy poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym jest obowiązany używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku.

5. Przepisów ust. 1-4a nie stosuje się w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Kierujący - osobę, która kieruje pojazdem lub zespołem pojazdów, a także osobę, która prowadzi kolumnę pieszych, jedzie wierzchem albo pędzi zwierzęta pojedynczo lub w stadzie;

Kierowca - osoba uprawniona do kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem;
Rower - pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h. ¹

II. A jak to wygląda w praktyce

Piesi i kierujący pojazdami inaczej postrzegają ruch drogowy oraz wzajemne relacje na drodze. Dochodzi do niebezpiecznych zdarzeń ponieważ w większości przypadków pieszy nie uczestniczy w ruchu drogowym jako kierowca a kierowca nie uczestniczy jako pieszy. Nie potrafią zastosować zachowania zasady: (szczególna ostrożność - ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie;). ¹

Dbając o swoje bezpieczeństwo chodźmy lewą stroną drogi chodnikiem, poboczem, jezdnią. Idąc obserwujmy jadące pojazdy z naprzeciwka a w przypadku zagrożenia powinniśmy zejść w lewo w celu uniknięcia potrącenia.
Poza terenem zabudowanym gdy większość dróg jest jednojezdniowych, bez wyznaczonego pobocza oraz chodnika ruch pieszych i pojazdów jest dużym zagrożeniem dla bezpieczeństwa pieszego. Kierowca pojazdu jadąc nocą w deszczu przy słabym oświetleniu, zimą przy zaparowanych szybach ma ograniczoną widoczność, błędnie ocenia odległość i swoją prędkość oraz inne elementy znajdujące się na drodze w tym pieszego. Dodając swoje zmęczenie senność długotrwałym przebywaniem w pojeździe bez przerw w pracy łatwo o wypadek. Jednym z ważnych czynników są światła mijających się pojazdów, które oślepiają kierowców wzajemnie, Ci zmęczeni zatrzymują wzrok na światłach mijanego pojazdu widzą tylko jaskrawe plamy światła i jeśli w tym momencie miedzy zbliżającymi się pojazdami znajdzie się pieszy na jezdni to kierowca go nie widzi i może dojść do potrącenia. Pieszy idąc jezdnią powinien cały czas obserwować ruch drogowy. Widząc sytuację w której dwa pojazdy np.: (o dużych gabarytach tzw. ciężarówki) na drodze jednojezdniowej wymijają się powinien wcześniej stosując zasadę „szczególnej ostrożności” zatrzymać się lub zejść z jezdni dla własnego bezpieczeństwa

III. Jak pieszy powinien nosić elementy odblaskowe

Elementy odblaskowe powinniśmy zakładać najpierw do wysokości 50 cm czyli możemy tu zastosować opaski na uda lub inne elementy na butach. Ponieważ światła pojazdu oświetlają najpierw powierzchnię drogi. Po za terenem zabudowanym nieoświetlonym kierowca jadąc z prędkością 90 km/h potrzebuje 6 sekund aby zareagować zwolnić lub zatrzymać się. W zależności od rodzaju nawierzchni, warunków atmosferycznych, pory roku, stanu technicznego pojazdu droga zatrzymania uzależniona jest od prędkości i wynosi średnio: przy 30 km/h-17 m, 50 km/h-32 m, 70 km/h-52 m, 90km/h- 80 m. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia minimalne wartości zasięgu dla świateł mijania w nocy to 40-50 m, drogowych to 100-120 m. ¹

I dla przykładu osoby poruszające się po zmroku w miejscu nie oświetlonym bez odblasków są widoczne z odległości około 20-30 m. Osoby które są wyposażone w odblaski na nogach z 120-130 m, na nogach i ramieniu z około 150 m, a dodatkowo wyposażone w kamizelkę odblaskową z 300 m. Czyli jak mamy tylko jedną opaskę zakładamy na uda, a kolejne elementy zakładamy na ramię i do góry ciała. Można stosować zawieszki lub nalepki, a dla bezpieczeństwa dzieci plecaki, worki, breloki lub buty wyposażone w odblaski lub inne elementy migające zamontowane na stałe.

Widzimy więc jak wiele czynników ma wpływ na bezpieczeństwo pieszego po zmroku.

IV. Jak rowerzysta powinien być wyposażony

Rowerzysta poruszając się po zmroku powinien być wyposażony z przodu jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej selektywnej, z tyłu jedno światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkątne, oraz jedno światło pozycyjne barwy czerwonej, które może być migające. Dodatkowo w zależności od rodzaju roweru z przodu białe światło odblaskowe, w światła odblaskowe zamontowane w pedałach, na szprychach kół, paski odblaskowe na oponie. Jeśli chodzi o wyposażenie rowerzysty to kurtka lub kamizelka odblaskowa, kask, rękawiczki. Nowością są spraye fluorescencyjne, które można stosować na ubrania i do metalu np: do roweru.

¹ USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym¹⁾²⁾ (tekst jednolity) Dział I Przepisy ogólne, Dział 2 Ruch drogowy, Dział 3 warunki techniczne pojazdów