Kampania społeczna „Cała Polska czyta dzieciom” wspiera prawidłowy rozwój psychiczny, umysłowy i moralny dzieci i młodzieży. Cel ten można osiągnąć oraz wzmocnić poprzez praktykę codziennego czytania dzieciom. Regularne czytanie dzieciom jest najbardziej skutecznym sposobem wychowania ich na wykształconych, mądrych, dobrych i szczęśliwych dorosłych.
GRUDZIEŃ 2020
• 3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 r. Wskażmy osoby niepełnosprawne w literaturze. Proponujemy do czytania: Kosmitę Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel oraz Żółte kółka Elizy Piotrowskiej – dla dzieci młodszych, a dla młodzieży – Marcina Szczygielskiego Czarny Młyn, Katarzyny Ryrych Wyspę mojej siostry oraz O Stephenie Hawkingu, czarnej dziurze i myszach podpodłogowych, a także Kazimierza Szymeczki Tetrusa oraz Magdy Papuzińskiej Wszystko jest możliwe. Piękny przykład przyjaźni chłopców niepełnosprawnego i zdrowego opisuje Katarzyna Ryrych w znakomitym opowiadaniu Złomek z I tomu Gorzkiej czekolady.
• 5 grudnia Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, ustanowiony dla uznania pracy tysięcy ochotników na całym świecie. Ich trud, poświęcony czas, pomaganie innym zmieniają świat na lepsze! Dziękujemy wszystkim wolontariuszom, szczególnie tym, którzy wspierają swymi działaniami Fundację „ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom” – Liderom i Koordynatorom kampanii czytania!
• 6 grudnia zapraszamy dzieci na Mikołajki z Mikołajkiem. To okazja do poczytania książek słynnej pary: Goscinnego i Sempégo o przygodach Mikołajka i jego kolegów.
• 6 grudnia to Dzień Anioła – warto tego dnia porozmawiać o dobroci, bezinteresownej życzliwości, pomocy innym. Porozmawiajmy z dziećmi o tym, czy znają jakąś osobę lub o takiej czytały, którą można by nazwać Aniołem dobroci. Spróbujmy znaleźć w literaturze przykłady pięknych, szlachetnych postaw.
• Książka pod każdą choinką! W Święta Bożego Narodzenia każde dziecko powinno znaleźć pod choinką książkę wraz z deklaracją rodziców lub opiekunów, że będą dziecku regularnie czytać. Nawet wtedy, kiedy już potrafi czytać samo! Zróbmy wymianę książek w zaprzyjaźnionych rodzinach. A może biblioteki zorganizują dla rodzin przedświąteczny wymienny handel książkami dla dzieci i młodzieży?
• 12 grudnia to rocznica urodzin Jana Kasprowicza – poety i dramaturga oraz rocznica urodzin Jeremiego Przybory – poety, pisarza, aktora, współtwórcy kultowego Kabaretu Starszych Panów, a także znakomitego tłumacza klasyki literatury dla dzieci, m.in. Piotrusia Pana.
• 13 grudnia obchodzimy Dzień Księgarza. Wybierzmy się z dziećmi do zaprzyjaźnionej księgarni, porozmawiajmy o pracy księgarzy, sposobach promocji książek, problemach z czytelnictwem.
• 17 grudnia – Dzień bez Przekleństw – porozmawiajmy o współczesnej narastającej wulgaryzacji języka, o przekleństwach-przerywnikach wypowiedzi, traktowanych jak przecinek. Uświadommy dzieciom, że używanie wobec innej osoby/osób obraźliwych określeń i przekleństw jest formą przemocy obliczoną na zastraszenie i poniżenie innych. Nie wyrażajmy na to zgody! Zwracajmy grzecznie uwagę ludziom, którzy przeklinają w przestrzeni publicznej lub w naszej obecności: „Przepraszam, bardzo mi przeszkadza taki język, źle się z tym czuję, czy mogę prosić, abyś/aby Pan… nie używał w mojej obecności/we wspólnej przestrzeni publicznej takich wyrazów?”. Wspólnie zobowiążmy się, że nie tylko tego dnia, ale przez cały rok (a nawet przez całe życie!) nie będziemy przeklinać, bo to nie świadczy dobrze o naszym poziomie umysłowym i naszej kulturze, nawet jeśli aktualnie jest „w modzie”.
Można pobawić się w wymyślanie alternatywnych wyrażeń – czasem, gdy komuś przekleństwo ciśnie się na usta, warto mieć w zanadrzu zabawne określenie. Pewna dziewczynka w chwilach wielkiego wzburzenia zamiast przekląć, woła: „Jasna lipa!” Możemy też poszukać inspiracji w książkach Michała Rusinka ─ Jak przekręcać i przeklinać oraz Jak przeklinać. Poradnik dla dzieci.
• 18 grudnia ustanowiono Międzynarodowym Dniem Emigrantów. Emigracja to ważny temat, który koniecznie trzeba omówić z dziećmi. Porozmawiajmy o przyczynach emigracji (prześladowania, wojny, klęski żywiołowe, bieda, inne), o tym, jak wielkim dramatem jest opuszczenie swojego kraju, miejscowości, rodziny, przyjaciół, szkoły, jak trudno jest rozpoczynać życie w nowym kraju, poznawać nowych ludzi, nowy język, obyczaje; opowiedzmy im, jak wyglądają obozy dla uchodźców. Porozmawiajmy o wielkich emigracjach w historii, a także o „wielkich emigrantach” literatury polskiej: Miłoszu, Gombrowiczu, Lechoniu, itp.
Ponieważ poświęcamy ten rok szkolny ekologii, porozmawiajmy też o tym, jak działalność człowieka, np. masowa wycinka lasów, przyczynia się do zmian klimatu i suszy, popychając tysiące ludzi do opuszczenia domów w poszukiwaniu miejsc, gdzie jest woda, jedzenie i praca. Warto przeczytać młodszym dzieciom poruszające książki o uchodźcach – ich rówieśnikach: Chłopca z Lampedusy Rafała Witka, czy Hebanowe serce Renaty Piątkowskiej, a nieco starszym zaproponujmy wspólną lekturę książki Chłopiec znikąd Katherine Marsh.
Zachęcamy osoby, które mieszkają w okolicach Trójmiasta lub trafią tam podczas wakacji czy z wycieczką, do zwiedzenia Muzeum Emigracji w Gdyni. Dowiedzą się, że nasi rodacy też w różnych okresach emigrowali z Polski, a mieszkańcy krajów, do których się udawali, pomagali im przetrwać pierwszy, najtrudniejszy okres na obczyźnie.
• 19 grudnia – Dzień wiecznie zielonych roślin – poznajmy rośliny zimozielone w naszym klimacie, spróbujmy wyhodować zielone rośliny na parapetach okien. Warto przypomnieć rolę roślin w funkcjonowaniu planety i życiu ludzi.
• 20 grudnia – Dzień ryby – kolejny temat ekologiczny. Omówmy zagrożenia dla różnych gatunków ryb z powodu zanieczyszczenia mórz i oceanów. Jak możemy się przyczynić do zmniejszenia ilości śmieci pływających w wodach w wielu miejscach globu? A przy okazji – może uda nam się założyć akwarium, by dbać o rybki i obserwować ich piękno?
• Akcja „Zima z książką” – rozpoczynamy trzymiesięczny cykl spotkań czytelniczych (grudzień, styczeń, luty). Niech będą to spotkania z ciekawą lekturą oraz „małym co nieco” – np. aromatyczną herbatą z konfiturą malinową i domowymi wypiekami.
• 24 grudnia urodził się Adam Mickiewicz. Wiele z jego wierszy można czytać także najmłodszym dzieciom.
• 29 grudnia przypada rocznica urodzin Ludwika Jerzego Kerna. Zachęcamy do czytania jego przezabawnych utworów: Ferdynanda Wspaniałego, Karampuka, Spaceru z koniem, Proszę słonia i wielu innych.
• 31 grudnia – ostatni dzień roku, zabawa sylwestrowa. Zachęćmy dzieci do świętowania Nowego Roku bez petard, opowiedzmy, jak bardzo boją się ich zwierzęta, osoby upośledzone, autystyczne. Rozwijamy empatię, współodczuwanie, kulturę.
